_edited.jpg){kind=small}
Akda ni Jam Ham
Isinalin ni Ren
Ang mga wika at mga uri ng wika ay magkaugnay. Walang wika o uri ng wika ang umiiral sa pagkakahiwalay at sa isang social vacuum. Dahil tayo ay mga nilalang na nakikipag-ugnayan, madalas tayong nakikisalamuha sa iba na nagsasalita ng ibang wika o uri ng wika. Ngayon, dahil sa lawak ng internet at patuloy na pag-akyat ng globalisasyon, mas marami pang mga wika mula sa magkaibang panig ng mundo ang nagkakaroon ng kontak sa isa't isa sa iba't ibang medium.
Ngunit ano kaya ang mangyayari kapag ang mga wika ay nagsasalubong?
Paano nauugnay ang mga epekto ng language contact sa mga pagbabago sa sosyal na kapaligiran?
Mga Epekto ng Language Contact
Ang language contact ay maaaring magdulot ng maraming estruktural na epekto sa mga wikang kasangkot; minsan, walang mga pagbabago na nagaganap sa mga wika, subalit maraming mga tampok sa kasalukuyang mga wika ang resulta nito.
Isang karaniwang resulta ay ang paghiram ng mga salita mula sa isa't isa at pagbuo ng mga magkatulad na estruktura. Halimbawa, sa English; maraming salita sa Modern English ang nagmula sa Old Norman French bilang resulta ng pagsalakay ng mga Norman sa Inglatera. Maraming mga salita sa Ingles din ang nagmula sa Old Norse dahil sa pakikipag-ugnayan ng mga tao sa England sa mga viking; ang salitang “they,” halimbawa, ay nagmula sa Lumang Norse na “þeir.”
Ang mga grupo ng wika sa kontak ay maaari ring mag-udyok sa mga tagapagsalita na bumuo ng mga pidgin, isang gramatikal na pina-simpleng paraan ng komunikasyon na naglalaman ng mga elemento mula sa kanilang sariling mga wika. Ang mga pidgin na ito ay maaari ring sumailalim sa creolization upang makabuo ng mga creole na wika, na may mas pinino na estruktura ng gramatika at bokabularyo. Ang mga Creole ay mayroon ding mga katutubong tagapagsalita at isinasagawa bilang isang mahalagang praktikal na kultura. Isang halimbawa ng isang Creole na wika ay ang Haitian Creole, na lumitaw mula sa mga wika tulad ng Pranses, Espanyol, Taíno, at maraming wika mula sa Kanlurang Africa.
Minsan, ang code-switching—ang phenomenon kung saan ang mga tagapagsalita ay nagpapalit-palit ng wika (depende sa konteksto)—ay maaaring maging karaniwang praktis sa isang zone ng language contact. Sa Pilipinas, halimbawa, madalas mong maririnig ang mga tao na nagco-code switch sa Ingles sa mas urban na lipunan dahil sa historikal na impluwensya pati na rin sa social prestige na dala ng Ingles.
Sa kabilang banda, ang mga tagapagsalita ng mga wika sa kontak ay maaari ring panatilihin ang paggamit ng mga wikang ito nang hiwalay, isang proseso na tinatawag na sustained multilingualism. Sa rehiyon ng Vaupés sa Colombia at Brazil, na tahanan ng maraming wika ng mga Katutubong Amerikano (tulad ng Tuyuka at Hup) pati na rin maraming pamilya ng wika, ang iba't ibang grupo sa lugar ay nagsasagawa ng linguistic exogamy—ito ang proseso kung saan ang isang tagapagsalita ng isang wika ay dapat magpakasal sa isang tao na hindi nagsasalita ng kanilang katutubong wika (o, partikular, ng wika ng kanilang ama).
Ano ang Sinasabi sa Atin ng mga Epekto ng Language Contact
Minsan, ang mga epekto ng language contact ay nauugnay sa mga pagbabago na nagaganap sa isang sociocultural na grupo. Halimbawa, kapag ang dalawang grupo ay may mahabang kasaysayan ng kalakalan at paglalakbay, paano maaapektuhan ng kanilang kontak ang kanilang mga wika? Baka maghiraman sila ng mga salita mula sa isa't isa, o kaya'y makabuo ng isang pidgin na ginagamit para sa kalakalan.
Ang kasikatan ng mga ganitong epekto ay maaari ring mag-iba depende sa mga sosyal na kapaligiran. Ang ilang sosyal na demograpiko, tulad ng kasarian, lahi, etnisidad, o socioeconomic class, ay maaaring magdulot ng mas malapit na pagkakatulad ng kanilang wika sa iba, habang ang ibang demograpiko ay maaaring magkaroon ng sariling uri na maging iba. Ang mga ideolohiya ng wika na ibinabahagi sa mga grupong sosyal ay maaari ding magbago ng mga epekto na ito.
Language Contact sa Iyong Paglalakbay sa Pag-aaral ng Wika
Kapag nag-aaral ka ng isang wika, subukan mong mapansin ang ilang aspeto ng wika na iyon na maaaring resulta ng language contact:
Mayroon bang mga hiram na salita? Kung oo, gaano kadalas lumilitaw ang mga salitang ito?
Mukha bang katulad ng sistema ng tunog nito ang isa pang hindi magkakaugnay na wika?
Mahalaga ring malaman ang tungkol sa kultural at lingguwistikal na grupo ng mga tagapagsalita. Subukan mong mapansin ang mga aspeto ng kanilang kultura, kung paano ito maaaring nagmula sa cultural contact, at kung paano ito nauugnay sa paraan ng kanilang paggamit ng wika!
Tungkol kay Jam Ham
Isa siyang 22-taong-gulang na Filipino-American na mahilig sa linguistic anthropology, sociolinguistics, at historical linguistics. Nagsasalita ng Ingles at Tagalog, at kasalukuyang nag-aaral ng wikang Pranses. Mahilig sa hiking at travelling at nais na tuklasin ang iba’t-ibang pang mga bansa balang araw.
Tungkol kay Ren
Si Ren ay isang Pinoy na nakatira sa Japan. Natuto ng Japanese dahil sa pangangailangan, nakapag-aral siya sa language school nang halos 2 taon at pasang-awa sa JLPT N2. Bukod sa Tagalog, English, at Japanese, nakakaintindi siya ng Cebuano at Hiligaynon. Kung hindi siya nag-aadik sa Chess.com, siya ay nag-eensayo ng free throw shooting o nagwi-window shopping ng basketball shoes. Siya ay aktibong miyembro ng Global Cafe, isang Online Language Exchange kung saan nakikipag-usap sila sa English at Japanese.
Comentários