_edited.jpg){kind=small}
Yazar: Jam Ham
Huseyin Tarafından Çevrildi
Diller ve dil çeşitleri sürekli olarak iletişim halindedir. Hiçbir dil veya dil çeşidi, izole bir şekilde ve sosyallikten arınmış halde olmaz. Sosyal varlıklar olduğumuz için, büyük sıklıklarla bizden farklı bir dil veya dil çeşidi konuşan diğer insanlarla temas halindeyiz. Bugün, internetin yaygınlaşması ve küreselleşmenin artışıyla birlikte, dünyanın tamamen farklı köşelerindeki diller birçok ortamda birbirleriyle temas halindeler.
Peki, diller arası iletişim kurulduğunda ne oluyor?
Dillerin temasının etkileri, birinin sosyal çevresindeki değişimlerle nasıl ilişkilidir?
Dil Temasının Etkileri
Dil teması, ilgili diller üzerinde birçok yapısal etkiye sahip olabilir; bazen diller arasında hiçbir değişiklik olmayabilir, yine de bugünkü dillerde görülen birçok özellik bunun sonucudur.
Bir yaygın sonuç, dillerin birbirlerinden kelime alması ve benzer yapılar geliştirmesidir. Örneğin İngilizceyi ele alalım; Modern İngilizcede birkaç kelime, İngiltere'nin Norman istilası sonucunda Eski Norman Fransızcası’ndan türetilmiştir. İngilizce kelimelerin bazıları da, İngiltere'deki insanların Vikinglerle iletişim halinde olması nedeniyle Eski Norca'dan gelmektedir; örneğin "they" kelimesi, Eski Norca'dan “þeir” kelimesinden türetilmiştir.
Temas halindeki dil grupları, konuşucuları kendi dillerinden ögeler içeren gramatik olarak basitleştirilmiş iletişim yolları olan pidginler geliştirmeye yönlendirebilir. Bu pidginler, kreoleleşme sürecine girerek daha rafine bir gramatik yapı ve kelime dağarcığına sahip kreole dillerine dönüşebilirler. Kreole dilleri de dili ana dil olarak konuşan kişilere sahip olup önemli bir kültürel uygulama olarak kullanılır. Bir örnek olarak, Fransızca, İspanyolca, Taíno ve birçok Batı Afrika dilinden türemiş olan Haiti Kreolü verilebilir.
Bazen, kod değiştirme—kişilerin konuya bağlı olarak diller arasında geçiş yapması—dil teması bölgesinde yaygın bir uygulama haline gelebilir. Örneğin Filipinler’de, tarihi etkiler ve İngilizce’nin sosyal prestiji nedeniyle, daha kentsel toplumlarda insanların İngilizceye geçiş yaptığını sıkça duyabilirsiniz.
Diller arasında iletişim kuran insanlar ayrıca bu dillerin ayrı ayrı kullanılmasını da sürdürebilir, bu sürece sürdürülebilir çok dillilik denir. Kolombiya ve Brezilya'daki Vaupés bölgesi, birçok Yerli Amerikan dili (Tuyuka ve Hup gibi) ve birçok dil ailesine ev sahipliği yapmaktadır; bölgedeki farklı gruplar dil dışı evlilik uygulaması yapar—bu, bir dil konuşan kişinin kendi ana dilini konuşmayan biriyle evlenmesi gereken bir durumdur (ya da özellikle babalarının ana diliyle).
Diller Arasındaki İletişimin Etkilerinin Bize Anlattıkları
Bazen, diller arası etkileşimin etkileri, bir sosyo-kültürel grupta meydana gelen değişimlerle ilişkilidir. Örneğin, iki grup birbirleri arasında uzun süre ticaret ve seyahat geçmişine sahipse, temas halinde olmak dillerini nasıl etkiler? Belki birbirlerinden kelimeleri örnek alabilirler veya ticaret için kullanılan bir pidgin bile geliştirebilirler.
Bu tür etkilerin belirginliği sosyal çevrelere bağlı olarak değişebilir. Cinsiyet, ırk, etnik köken veya sosyoekonomik sınıf gibi belirli sosyal demografiler, dillerini başka bir dil ile daha fazla yakınlaştırabilirken, diğer demografiler kendi çeşitlerinin farklılaşmasına neden olabilir. Sosyal gruplar arasında paylaşılan dil ideolojileri de bu etkileri değiştirebilmektedir.
Dil Öğrenim Yolculuğunuzda Diller Arası İletişim
Bir dil öğrenirken, diller arası iletişimden kaynaklanmış olabilecek belirli şeyleri not etmeye çalışın:
Başka dilden geçen kelimeler var mı? Varsa, bu kelimeler ne sıklıkla karşınıza çıkıyor?
Çıkarılan seslerin mantığı başka bir alakasız dil ile benzer mi?
İnsanların kültürel ve dilbilimsel grubunu öğrenmek de önemlidir. Kültürlerinin bakış açılarını da öğrenmeye çalışın, bu bakış açılarının kültürel temastan nasıl ortaya çıktığını ve bu durumun dil kullanma şekilleriyle nasıl bağlantılı olduğunu gözlemleyin!
Jam Ham Hakkında
22 yaşında Filipinli-Amerikalı ve dilbilimsel antropoloji, sosyolinguistik ve tarihsel dilbilim meraklısı. İngilizce ve Tagalog konuşuyor ve şu anda Fransızca öğreniyor. Yürüyüş yapmayı ve seyahat etmeyi seviyor ve bir gün başka ülkeleri keşfetmek istiyor.
Huseyin Hakkında
Huseyin, Türkiye’de yaşayan bir öğrencidir. Dil öğrenmeyi sever. Poliglot olmak ve diplomasi okumak istemektedir. Video oyunları oynar ve kodlama yapmayı sever. Ayrıca, 3D modeller yapmak için Blender öğrenir. Müzik dinlemeyi sever. İspanyolca seviyesi, A1 düzeyindedir.